Prawa pracownika, a prawa pracodawcy wobec oceny ryzyka zawodowego

Zaczynając pracę na jakimkolwiek stanowisku, należy liczyć się z wystąpieniem określonego ryzyka zawodowego, przy czym różni się ono w zależności od rodzaju wykonywanego zawodu. Jakie są podstawowe prawa i obowiązki zarówno pracodawców, jak i pracowników w razie wystąpienia wypadków?

Prawa pracownika wobec wypadków w pracy

• Przede wszystkim, pracownik ma prawo oczekiwać ze strony pracodawcy pełnej ochrony w zakresie wykonywanych obowiązków. Jeszcze przed rozpoczęciem pracy, przysługuje mu dokładna informacja o ryzyku, jakie niesie za sobą wykonywanie danego zawodu, przy czym nie jest to informacja przysługująca w trybie jednorazowym. Informacje dotyczące ryzyka zawodowego muszą być udzielane zawsze, gdy dojdzie do rozszerzenia zakresu obowiązków lub pojawienia się nowej formy zagrożenia.
• Niedopełnienie obowiązku przekazania podwładnym informacji o ryzyku zawodowym w odpowiednim czasie skutkuje m.in. tym, że gdy już dojdzie do wypadku przy pracy, który zaistniał w wyniku wyłącznej winy pracownika, pracodawca i tak będzie zobowiązany do wypłaty odszkodowania.
• Jeśli w wyniku wypadku pracownik staje się inwalidą, może oprócz odszkodowania żądać również stosownej renty oraz wyłożenia sumy, która pokryje koszty przygotowania się do innego zawodu.
• Czasem dochodzi do sytuacji, gdy pracownik jedynie w nieznacznym stopniu przyczynia się do zaistniałego wypadku. Nie zwalnia to pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. Jeśli dochodzi do sytuacji, w której wina pracownika jest niewielka, a do wypadku nie doszłoby, gdyby pracodawca zastosował szerzej zakrojone środki ochronne, pracodawca nadal ma obowiązek wypłacić odszkodowanie.
• Nawet jeśli pracownik, który uległ wypadkowi, nie chce zgłaszać go przełożonym, nie zwalnia to ich z obowiązku wszczęcia postępowania powypadkowego i udzielenia należnej pracownikowi pomocy. Co więcej, złożenie zawiadomienia o wypadku nie wymaga formy pisemnej. Ustawa nie narzuca norm w zakresie tego, w jakiej formie pracownik udzieli przełożonym informacji o zaistniałym wypadku.

Prawa pracodawcy wobec wypadków

• W zakresie profilaktycznym, głównym zadaniem pracodawcy jest zapewnienie podwładnym godziwych i w pełni bezpiecznych warunków do wykonywania przydzielonych obowiązków. pracodawca ma prawo przekazać informacje w sposób dowolny- może np. wysłać osobne pismo do każdego z pracowników lub powiesić informację na dostępnej dla wszystkich tablicy.
• Pracodawca może również konsultować się ze specjalistami w zakresie oceny ryzyka zawodowego – mogą to być zarówno osoby z firmy, jak i specjaliści z zewnątrz.
• Jeśli do wypadku dojdzie z wyłącznej winy pracownika, pracodawca zostaje zwolniony z odpowiedzialności wobec wypadku. Gdy dopełnione zostały wszelkie procedury w zakresie poinformowania podwładnych o możliwości wystąpienia ryzyka oraz nastąpiło należyte zabezpieczenie pracowników przed wypadkiem, a wina pracownika jest wyłączna przyczyną, pracodawca nie ponosi odpowiedzialności. Wyjątkiem jest sytuacja, gdyż oprócz winy pracownika, przyczyną wypadku są również inne okoliczności.

Droga dochodzenia roszczeń odszkodowawczych

Odszkodowanie przyznawane przez pracodawcę nie jest świadczeniem, które pokrywa 100% strat fizycznych i psychicznych, poniesionych przez pracownika. Jest tak dlatego, że w pierwszej kolejności należy ubiegać się o wypłatę świadczeń odszkodowawczych w ZUS-ie. Świadczenia uzyskane od pracodawcy mają charakter uzupełniający, zatem jeśli wystąpimy do sądu z pozwem przeciwko pracodawcy, zanim dojdzie do starania się o odszkodowanie z ZUS-u, sad może uznać wniesione roszczenia za przedwczesne. gdy już jednak dopełnimy procedury i wystaramy się o jednorazowe świadczenia z ZUS-u, możemy ponownie próbować złożyć pozew o odszkodowanie od pracodawcy.