Urządzenia SRK – kto nimi zarządza?
System kontroli ruchu drogowego pełni istotne zadanie, polegające na zapewnieniu bezpiecznych warunków do prowadzenia pojazdów szynowych i zapobieganiu niebezpiecznym wypadkom poprzez zastosowanie zintegrowanych systemów bezpieczeństwa. Co więcej można powiedzieć o urządzeniach SRK? Kto jest odpowiedzialny za urządzenia systemu kontroli ruchu kolejowego? Kto realizuje projekty tego typu i co wchodzi w ich skład?
Czym jest system kontroli ruchu kolejowego?
Główne zadanie SRK zostało wymienione już na wstępie, dalej zaś można przejść do przykładów najważniejszych rodzajów systemów, jakie się w nim zawierają. Istotną rolę pełni system nadrzędny, system liniowy i system scentralizowany. Poniżej kilka zdań na ich temat.
System nadrzędny
Z założeniem spełnienia wszystkich wymagań prawnych i technicznych, ma za zadanie wspierać pracę dyspozytora, co oznacza kierowanie ruchem i wykrywanie potencjalnych zagrożeń, wraz z uruchomieniem rozwiązań zapobiegających wypadkom i awariom. Systemy nadrzędne mogą kontrolować ruch na odcinkach, na których znajduje się wiele tzw. posterunków ruchu w czasie rzeczywistym. Podsystemy wykorzystywane w systemach nadrzędnych odpowiadają najczęściej za wspomniane już kierowanie ruchem, sterowanie nim w formie miejscowej i zdalnej, a także przeprowadzanie diagnostyki.
System liniowy
System liniowy jest stosowany na szlakach kolejowych, a jego zadaniem jest zabezpieczanie ruchu kolejowego pomiędzy poszczególnymi posterunkami, w przypadku pociągów nieprzekraczających 160 km/h. Aby spełnić wymagania bezpieczeństwa, np. w przypadku systemu RASP-4F, stosowane są m.in. funkcje samotestowania w przypadku urządzeń zasilających, wykonawczych, a także kontrolno-sterujących.
System scentralizowany
System scentralizowany jest strukturą składającą się najczęściej z dwóch lub trzech kanałów, których konfiguracja odpowiada za nastawianie przebiegów według obowiązujących norm bezpieczeństwa w czasie rzeczywistym. Działa on na podstawie zasady fail-safe, która oznacza, że pojedyncze uszkodzenia, uznane za niekrytyczne, nie zablokują funkcjonowania całego systemu, a jedynie wymuszone zostaną zmiany minimalizujące lub eliminujące ryzyko poważnej awarii, lub wypadku.
Jak określany jest poziom bezpieczeństwa systemów SRK?
Aby mogły one z powodzeniem służyć infrastrukturze kolejowej, konieczne jest stosowanie rozwiązań, takich jak dopasowanie obwodu elektrycznego systemu w pełnej zgodności z obwodami poszczególnych systemów zabezpieczających, czy też wykorzystanie wszelkich bezpieczników, transformatorów czy też przekładników prądowych.
Urządzenia wykorzystywane do sterowania ruchem kolejowym, dzielone są na dwie grupy, obejmujące urządzenia geograficzne i urządzenia projektowane indywidualnie. Urządzenia geograficzne obejmują kontrolę funkcjonowania elementów zblokowanych, i wykorzystuje się je w obsłudze elementów takich jak np. sygnalizator. Z kolei urządzenia projektowane indywidualnie odpowiadają za kontrolę stanu elementów dróg przebiegowych, zmniejszają ich prędkość i eliminują przebiegi sprzeczne.
Co wchodzi w skład projektu systemu kontroli ruchu kolejowego?
Projektowanie i dopuszczanie do użytku systemów SRK jest elementem tworzenia sprawnej infrastruktury kolejowej i poprzedzone wykonaniem dokumentacji projektowej, która może obejmować m.in. następujące projekty:
- stacji elektroenergetycznej,
- systemów zasilających i linii zasilania,
- systemów kontrolujących ruch kolejowy w formie lokalnej i zdalnej,
- systemu oświetlenia kolejowego,
- zasilania urządzeń kolejowych.
Wykonywaniem projektów systemów kontroli ruchu drogowego zajmują się firmy takie jak np. Radomskie Biuro Projektowe Estel, którego oferta obejmuje wykonanie projektu systemu, usunięcie tzw. kolizji międzybranżowej, wykonanie projektów budowlanych i projektów fazowań, czy też sporządzenie projektów organizacji ruchu, obejmujących organizację stałą i czasową. Na wszystkie usługi sporządzana jest dokładna dokumentacja, która może być udostępniana na wypadek kontroli.
Kto odpowiada za urządzenia SRK?
Zgodnie z zasadami wytyczonymi przez Urząd Transportu Drogowego, zarządcą infrastruktury jest podmiot odpowiedzialny za jego zarządzanie lub podmiot występujący w charakterze inwestora, który podjął się budowy nowej infrastruktury kolejowej. Do jego zadań m.in. należy właśnie zapewnienie bezpiecznego ruchu kolejowego, m.in. poprzez sprawowanie pieczy nad funkcjonowaniem systemów SRK.
System kontroli ruchu drogowego pełni liczne zadania, a prawidłowe jego zaprojektowanie to jedno z najważniejszych zadań podczas tworzenia całej, sprawnej infrastruktury kolejowej. Dbałość o jego prawidłowe funkcjonowanie spoczywa na barkach zarządców i inwestorów, których zadaniem jest m.in. wybór jak najlepszego biura projektowego, dzięki któremu uzyskają projekt dokładny, bezpieczny, a przy tym nowoczesny, czyli idealnie wychodzący naprzeciw współczesnym potrzebom.