Czym różni się spadek od darowizny?

Darowizna a spadek

Zgodnie z art. 922. Kodeksu cywilnego, spadek to majątek (cały lub jego część), który zostaje po zmarłej osobie i przechodzi na inne osoby w wyniku dziedziczenia. Przepisy Kodeksu cywilnego określają, kto jest uprawniony do dziedziczenia oraz w jakich proporcjach następuje przydział poszczególnych składników spadku.

Spadek obejmuje wszystkie zasoby pozostawione po zmarłej osobie, w tym m.in. pieniądze, rzeczy ruchome i nieruchomości, prawa majątkowe i osobiste oraz zobowiązania. Spadek jest obciążony obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn. 

Czym wg polskiego prawa jest darowizna? 

Art. 888 § 1 kc. mówi o tym, że darowizna to dobrowolne przekazanie części lub całości swojego majątku na rzecz innej osoby. W odróżnieniu od spadku darowizna musi mieć miejsce za życia darczyńcy i być aktem jego własnej, nieprzymuszonej woli. 

Darowizna pod względem prawnym jest umową cywilnoprawną, której przedmiotem jest bezpłatne przeniesienie własności darczyńcy na rzecz osoby obdarowanej. Darowizna może być udzielona w formie pisemnej lub ustnej, ale jeśli wartość darowizny przekracza 10 000 zł, musi być ona zawarta w formie aktu notarialnego

Darowizna a spadek

Czy można odwołać spadek? 

Polskie prawo nie przewiduje możliwości odwołania spadku. Przechodzi on na osoby zgodnie z przepisami prawa dotyczącymi dziedziczenia. Po śmierci osoby, która zostawiła spadek, następuje jego otwarcie i stwierdzenie, kto jest uprawniony do dziedziczenia. Osoby te stają się właścicielami składników spadku i nie mogą odwołać tej decyzji. Osoby, które nie chcą dziedziczyć, mogą zrzec się spadku, ale nie mogą go odwołać. 

Czy darowiznę można odwołać?

Na podstawie art. 898 § 1 kc. darowizna jest dobrowolną decyzją osoby, która ją przekazuje, więc może ona zmienić swoją decyzję w dowolnym momencie i odwołać darowiznę, jednak musi udowodnić, iż obdarowana osoba wykazała się wobec niej rażącą niewdzięcznością, np. działając na jej szkodę. Aby odwołać darowiznę, należy złożyć odpowiednią deklarację w formie pisemnej lub ustnej przed notariuszem. Jeśli darowizna została już zrealizowana, odwołanie jej wiąże się z koniecznością zwrotu otrzymanych pieniędzy lub innych korzyści. Osoba obdarowana, mimo że dokona zwrotu darowizny, nie otrzyma zwrotu podatku, który zapłaciła od darowizny do Urzędu Skarbowego. Dla darczyńcy natomiast zwrot darowizny nie niesie ze sobą żadnych konsekwencji podatkowych. 

Ile wynosi podatek od spadku?

Podatek od spadku w Polsce jest ustalany na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przypadku dziedziczenia po zmarłym bliskim krewnym (rodzic, dziadek, babcia, małżonek, dziecko, wnuk), stawka podatku wynosi odpowiednio:

  • 0% – jeśli wartość spadku nie przekracza 10 000 zł, 
  • 1% – jeśli wartość spadku przekracza 10 000 zł, ale nie przekracza 100 000 zł 
  • 2% – jeśli wartość spadku przekracza 100 000 zł. 

W przypadku dziedziczenia po osobach innych niż bliscy krewni, stawka podatku wynosi 20%, jeżeli wartość spadku przekracza 9637 zł. Istnieją jednak pewne wyjątki od tej zasady, np. dziedziczenie spadku przez małżonka lub dzieci pozostające na utrzymaniu spadkodawcy jest zwolnione z podatku. 

Darowizna a spadek

Ile wynosi podatek od darowizny?

Podatek od darowizny wylicza się na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeśli wartość przekazywanego majątku przekracza kwotę 10 000 zł, wartość darowizny podlega opodatkowaniu w wysokości 2%. Jeśli darowizna przekracza wartość 20 000 zł, stawka podatku wynosi 5%. Istnieją jednak pewne wyjątki od tej zasady, np. pomiędzy bliskimi krewnymi podatek od darowizny wynosi 1%. Darowizny na rzecz kościoła lub na cele kultu religijnego są zwolnione z podatku. 

Co jest bardziej opłacalne – darowizna czy spadek?

Trudno jednoznacznie stwierdzić, co jest bardziej opłacalne w Polsce. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji obdarowanego i spadkobiercy oraz od wysokości przekazywanego majątku i stawki podatku od spadków i darowizn. W przypadku dziedziczenia po bliskim krewnym spadek może być korzystniejszy, ponieważ stawka podatku jest niższa niż w przypadku darowizny. Natomiast w przypadku dziedziczenia po osobach innych niż bliscy krewni, darowizna może być bardziej opłacalna, ponieważ nie jest obciążona podatkiem od spadków i darowizn. Dlatego też przed podjęciem decyzji o przekazaniu majątku w formie darowizny lub spadku, skonsultuj się z prawnikiem. Kancelaria adwokacka w Świnoujściu prowadzona przez Łukasza Węgłowskiego to miejsce, w którym specjaliści pomogą Ci rozważyć wszystkie za i przeciw oraz zadbają o to, by Twój interes był jak najlepiej chroniony.